AKINCI944 (MEHMET AKINCI)

  Ortodoksların Vatikanı olarak kabul edilen Fener Rum Patrikhanesi, Haliç kıyısında, Cibali ile Balat arasındaki Fener yerleşkesine oldukça görkemli Ruhani bir kimlik kazandırmıştır. Bu kimlik, Ortodoksların dini merkezi İstanbul Patrikhanesi'nin, 1601 yılından bu yana, Aya Yorgi Kilisesi’ne yerleşmişmiş olmasındandır. Fener yerleşkesinde ayrıca Bulgar Stefan Sveti Kilisesi, Dimitri Kantemir olarak bilinen Vlah Sarayı, Kanlı Meryem Kilisesi, Tur-i Sina olarak bilinen İoannes Prodromos Kilisesi, Kırmızı Mektep olarak bilinen Fener Rum Lisesi ve Fatih döneminde yapıldığı sanılan Fener kapısı Mescidi semtin önemli yapılarıdır. Türkiye'de Resmi Kimliği Fener Rum Patrikhanesi, Ortodoks dünyasında ise Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi olup, 250 milyon Ortodoks'un ruhani önderi konumunda olan bir kurumdur. Patrikhane, Ortodoks dünya içerisindeki tarihten gelen hiyerarşik yapısını ve diğer Hristiyan mezhepleri, diğer semavi dinler ve diğer hükümetler nezdindeki konumunu m...

  İstanbul Haliç kıyısında, etkileyici bir semt olan Fener, çok sayıda ilginç kiliseler yoğunluğuna sahip, otantik atmosferi, Fener Rum Patrikhanesi, ilginç mimarisi ve görkemiyle ünlü Fener Rum Erkek Lisesi, dar sokakları ve yokuşlarıyla ziyaretçilerine oldukça farklı bir deneyim sunmaktadır. Her ne kadar Balat-Fener ikilisinden söz edilse de, Ayvansaray-Balat-Fener üçlemesinin kısa tarihçesi birlikte yorumlandığında, Fener Semtini daha iyi anlama olanağı vardır. Bu üçlü Rum-Yahudi-Ermeni semtleridir. Fener bölgesinde ağırlıklı olarak Rumların, Ayvansaray bölgesinde Ermenilerin ve Rumların, Balat’ta ise Yahudilerin ağırlıklı oldukları tarihsel bir gerçektir. Balat, özellikle İstanbul Musevileri açısından tarihi önem taşımaktadır. İstanbul’un fethinden sonra kente getirilen Makedonya Musevileri ile İspanya’dan göç edenler bu semte yerleştirilmiştir. Balat, burada yaşamış küçük bir Ermeni cemaatinin varlığıyla birlikte, Bizans döneminden beri Musevilerin yaşadığı semt olmuştu...

Haliç kıyısında, Ayvansaray ile Fener arasında yer alan Balat'ın adı, Rumca saray anlamına gelen ''palation'' kelimesinden gelmekte olup, surlardaki Blaherna Sarayı'na yakınlığından ötürü semt bu adla tanınmıştır.   İstanbul Suriçi’nde yer alan Ayvansaray’ı ilk kez 2009 yılında keşfetmiş ve tarihini öğrenmeye çalışmıştım.  Anlamıştım ki Ayvansaray, Balat ve Fener üçlüsü bir bütün oluşturmaktadır. Birlikte incelenmediklerinde bilgiler yetersiz kalacaktı. Üç imparatorluğa 1600 yıl başkentlik yapmış kimliğiyle İstanbul dünyanın en derin kültür kentlerinden biriydi.  Klasik, Helenistik ve Erken Roma dönemlerinin izlerine pek rastlanmasa da Bizans, Doğu Roma ve Osmanlı dönemleri açısından çok güçlü kalıntılara sahipti.  Bir o kadar önemli olan bir yerleşim yeri de Balat olmuştu. Balat, özellikle İstanbul Musevileri açısından tarihi önem taşımaktaydı. İstanbul’un fethinden sonra kente getirilen Makedonya Musevileri ile İspanya’dan göç edenler bu semte yerleştirilmi...

  İstanbul Tarihi Yarımada’da yer alan Ayvansaray’ı ilk kez 2009 yılında keşfetmiş ve tarihi yapısını öğrenmeye çalışmıştım.  Mahalleyi saran surların dışında, insanın içini açan muhteşem bir çevre düzenlemesi vardı. Surların içinde kalan mahalleye girdiğimde ise Kültür Mirası olarak ilan edilen tescilli yapıların yıkılmak üzere olduğunu görmüş ve üzülmüştüm. Bölge Tüm Dünya Kültür Mirası listesinde olduğundan, mal sahipleri ve kiracılar tarafından bakım onarım da yapılamıyordu. Bazı antik evler yok olmak üzereydi. Yasalarda ya da uygulayıcılarda bir terslik olmalı diye düşünmüştüm. Hiç olmazsa buradaki kültürel mirasımızın fotoğrafları arşivime girsin diyerek, onlarca fotoğraf çektim 2009, 2011 ve 2014 yıllarında. Üç imparatorluğa 1600 yıl başkentlik yapmış kimliğiyle İstanbul dünyanın en derin kültür kentlerinden biriydi. Klasik, Helenistik ve Erken Roma dönemlerinin izlerine pek rastlanmasa da Bizans, Doğu Roma ve Osmanlı dönemleri açısından çok güçlü kalıntılara s...