DERSAADET İSTANBUL

Osmanlı döneminde Saadet ya da Mutluluk Kapısı olarak adlandırılan İstanbul; başta Anakent durumundaki Suriçi kadılığının yanı sıra, Bilad-ı Selase olarak adlandırılan Üsküdar, Eyüp ve Galata Kadılıkları tarafından yönetilmekteydi. 

Böylece, İmparatorluğun başkenti idari ve yargısal yapılanmasını dört bölge olarak yapılandırmıştı. Bu yapılanmanın kökeninde kültürel ve sosyolojik farklılıklar da vardı. 

Suriçi İstanbul’un en eski bölümüdür. Kuzeyde Haliç, doğuda İstanbul Boğazı ve güneyde Marmara Denizi ile sınırlanmıştır. Tarihi Yarımada olarak da bilinen Suriçi ’nin tek kara bağlantısı batıdan olup, çevresi Bizans döneminden kalma surlar ile sur kalıntıları tarafından çepeçevre sarılmıştır.

Bilad-ı Selase

Üç Belde” anlamına gelen Bilad-ı Selase Galata, Üsküdar ve Eyüp’ten oluşmaktaydı. Osmanlı döneminde bu üç belde, Metropol ya da Anakent Suriçi'nin kazaları olup, ayrı kadılar tarafından yönetilmiştir.

İstanbul’daki bu ayrım idari ve yargısal bir bölünmenin yanı sıra sosyolojik ve kültürel bir farklılığı da ifade etmektedir. Dersaadet ’in bu dört ayrı bölümü, aynı kent içerisindeki birbirinden farklı, fakat bir arada ahenkli bir bütün oluşturan dört ayrı dünyayı betimlemektedir. 

Bu dörtlü yapı aynı zamanda İstanbul’un sosyal ve kültürel yapısını zenginleştiren ve canlı kılan faktörlerin başında gelir. Bilad-ı Selase içinde yer alan Eyüp, İstanbul’un fethi ile kurulan ilk Osmanlı -Türk yerleşim birimidir.